1.O nas    2.Wyniki loty    3.Wystawy nagrody    4.Czołowe konkursy    5.Rozpłód    6.Galeria    7.Artykuły    8.Sprzedam    9.Kontakt    10.Księga gości   


Golasowice 20.03.2006

Rozmnażanie i rozwój gołębia

Główną częścią narządu rozrodczego żeńskiego jest jajnik. U gołębi rozwija się tylko jeden lewy jajnik. Cykl lęgowy u samicy obejmuje: dojrzewanie komórek jajowych, jajeczkowanie, zapłodnienie, wędrowanie jaj przez jajowód, zniesienie jaj, wysiadywanie i wychowanie piskląt. W każdym cyklu dojrzewają zwykle dwie komórki jajowe. Przebiega on pod wpływem hormonów, które są wydzielane za pomocą bodźców wpływających na układ nerwowy a będących skutkiem zachowania godowego. W sprzyjających warunkach( optymalne odżywianie, światło i temperatura) już pod koniec drugiej doby lub na początku trzeciej po złączeniu się w pary pierwsze jajo zaczyna dojrzewać. Dojrzała kula żółtkowa opuszcza jajnik między szóstą a siódmą dobą od daty połączenia w pary. Kula żółtkowa jest pokryta płynem białkowym ułatwiającym zapłodnienie, wypada z pęcherzyka jajowego po jego rozerwaniu trafia do jajowodu gdzie zostaje otoczona wydzieliną kilku gruczołów głownie białkiem jaja. Przesuwa się do następnej części jajowodu gdzie jest otoczona wewnętrzną błoną pod skorupkową (obiałkową) a następnie zewnętrzną błoną pod skorupkową. Dla ukształtowania twardej skorupki jajo przechodzi do macicy. Krew pobiera wapń ze specjalnych rezerw zgromadzonych kościach szpikowych głownie w mostku. Tworzenie skorupki pierwszego jaja trwa do wieczora ósmego dnia od daty połączenia w pary. Następnie jajo przechodzi z pochwy do kloaki, dzięki skurczom mięśni gładkich macicy i jajowodu przesuwają i wyciskają jajo przez kloakę i otwór odbytowy. Pierwsze jajo jest zwykle zniesione ósmego dnia w ciągu 3 do 5 godzin od zniesienia pierwszego jaja pęka pęcherzyk 2-go jaja. Drugie jajo wpada do lejka jajowodu i przechodzi ten sam cykl aż gołębica składa drugie jajo. Wyjątkowo zdarza się zniesienie trzeciego jaja w jednym lęgu. Zdarza się też, że stare albo bardzo młode samiczki znoszą tylko jedno jajo w cyklu lęgowym. Przyczyną są zaburzenia czynności jajnika. Zagadnieniem szczególnie ważnym w rozrodzie jest zapłodnienie. Polega ono na połączeniu się jaja i plemnika w jedną komórkę. Warunkiem tego jest obecność żywotnego jaja i plemników. Do zapłodnienia jaja dochodzi w głównej części jajowodu jak i w ciśni jajowodu nawet do 24 godzin po jajeczkowaniu. Zapłodnienie może nastąpić w sposób naturalny lub sztuczny. Jajo zniesione przez gołębice składa się z komórki jajowej właściwej: zygoty zawierającej informacje genetyczne, oraz substancji odżywczych warunkujących rozwój. Prawidłowe jajo ma owalny kształt, skorupka jest pokryta cienką lśniącą powłoką zbudowaną z komórek nabłonka płaskiego, chroni ona przed wnikaniem wilgoci i drobnoustrojów. Twarda skorupka składa się z ponad 90% węglanu wapnia, 1% węglanu magnezu i fosforanu wapnia oraz innych związków i pierwiastków, wśród których ważną rolę odgrywają związki krzemu i magnezu. Te wszystkie związki są częściowo zużywane przez zarodek w trakcie jego rozwoju. Ponadto skorupkę tworzą splątane włókienka białkowe, które stanowią rusztowanie dla związków mineralnych. Substancje mineralne wpływają na trwałość i elastyczność oraz przepuszczalność skorupki dla gazów pobieranych i wydalanych przez zarodek. Zewnętrzną warstwę skorupki tworzą głównie kryształy węglanu wapnia. Pod nią jest warstwa wewnętrzna tworzą ją słupki związków mineralnych, między którymi są kanaliki przepuszczające gazy. Błony pod skorupkowe zbudowane są z białych włókien posiadających drobne otworki dla gazów. Obie błony przylegają do siebie ściśle do momentu zniesienia jaja przez gołębice. Po kilku minutach od czasu zniesienia jajo ochładza się i błony rozdzielają się tworząc komorę powietrzną. Następna część to białko jaja - składa się z warstw o różnej gęstości. Gęste znajduje się zaraz pod błoną pod skorupkową tworząc włókna, między którymi jest białko rzadkie. W warstwie rzadkiej są sznury białkowe ułożone z włókien gęstego białka. Sznury te biegną między dwoma końcami żółtka i błona obiałkową, chronią kulę żółtkową przed uszkodzeniem mechanicznym i ułatwiają ogrzewanie tarczki zarodkowej. Białko rzadkie znajduje się pomiędzy gęstym oraz w pobliżu żółtka, dzięki dużej lepkości ułatwia przyczepianie się sznurów białkowych do żółtka jest pożywieniem dla zarodka jak też ochroną przed chorobami. Składa się ze związków białkowo-cukrowych białek prostych minimalnej ilości tłuszczu, glukozy oraz witamin rozpuszczalnych w wodzie. Żółtko jaja jest otoczone delikatną błoną żółtkową, która pozwala na przenikania do niej plemników. Na powierzchni masy żółtka pływa tarczka zarodka która ma barwę biało-kremową jest lżejsza od żółtka i utrzymuje się na jego szczycie. Barwa żółtka zależy od rodzaju podawanego pokarmu gołębiom. Prawidłowe jajo waży od 15 do 26 gram. Wielkość i kształt jaja bywa cechą dziedziczną. Zdarzają się też jaja posiadające dwa żółtka. Układ rozrodczy samca. Samiec posiada dwa jądra, które produkują plemniki. Jądra znajdują się w okolicy lędźwiowej jamy brzusznej są zbudowane z kanalików nasieniotwórczych. W wnętrzu znajduje się warstwa nabłonka, z których powstają plemniki. Po grzbietowej stronie jąder znajdują się najądrza służące do odprowadzenia nasienia. Plemniki są dalej odprowadzane nasieniowodami do kloaki obok moczowodów. Przed swym ujściem nasieniowody rozszerzają się tworząc zbiorniczki nasienia. Nasieniowody są zaopatrzone w mięśnie gładkie. Wewnątrz znajduje się błona śluzowa która ułatwia przesuwanie się plemników. Samczyki nie posiadają osobnego narządu kopulacyjnego. Wprowadzanie nasienia wydostającego się z kloaki podczas wytrysku następuje przy udziale fałdów kloaki w czasie kopulacji. Rozwój rozpoczyna się w momencie zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik, powstaje zygota wyposażona w informacje genetyczną o nowym organizmie. W wyniku przemian, jakim ulega zygota kształtuje się zarodek, pisklę, młody i w końcu dorosły ptak. Zygota dzieli się na wiele komórek tworząc zarodek, początkowo jednakowych przemieniających się stopniowo w komórki o różnych właściwościach tworzących poszczególne organy. Do momentu zniesienia jaja powiększanie liczby komórek następuje poprzez dzielenie się każdej na dwie a komórki stają się coraz mniejsze. W następnym stadium komórki wędrują do swych miejsc przeznaczenia gdzie w przyszłości utworzą odpowiednie organy, ich objętość zaczyna się powiększać. Rozwój zarodka, po zniesieniu jaja jest możliwy dzięki ogrzewaniu, wymianie gazów między jajem a otoczeniem, wilgotności otoczenia, poruszaniu jaja przez wysiadujące ptaki. W nowym organizmie najpierw rozwija się: głowa, dwa wielkie naczynia krwionośne, cewki nerwowe, serce i mięśnie, mózg, oczy, krew. Następnie zaczyna pracować serce. Poszczególne narządy rozwijają się z różną szybkością rosnąc na szerokość bądź też na długość. Od około 11 dnia zarodek zaczyna pobierać coraz to większe ilości białka jaja. Wzrost i rozwój zarodka zależy od cech dziedzicznych, ogrzewania jaj przez wysiadujące ptaki, zasobności białka i żółtka w składniki odżywcze, jakości skorupki. Wysiadywanie trwa zwykle 16 - 18 dni w lęgach zimowych do 21 dni. Pisklę gołębia wyklute z jaja rośnie wyjątkowo szybko. Karmienie przez rodziców jest rzadko przesadnie obfite. Wyklute pisklę waży 15-18 gram, ale już w drugiej dobie życia osiąga masę 30-36, w trzeciej 42-46, w czwartej 55-60, w piątej 68-75, w szóstej 80-98, a w siódmej do 115. Od ósmej doby do piętnastej przyrosty dobowe wąchają się pomiędzy 25-30 g. Od szesnastego dnia życia przyrosty znacznie obniżają się do 6-10g na dobę. Od ok. trzydziestego dnia życia masa ciała młodego zaczyna się obniżać, co jest skutkiem przygotowywania się do latania. W zależności od posiadanych genów zależy szybkość dojrzewania gołębia psychicznie i fizycznie. Gołębie uczestniczą w lotach od osiągnięcia wieku ok. 3 miesięcy do kilkunastu lat. Gołąb może się rozmarzać po osiągnięciu dojrzałości nawet do 18 roku życia.